Nazal Polip

Nazal polip, sinüsler nedeniyle oluşan ve burun içine doğru büyüme yapan etlerdir. İnsan vücudunda içi havayla dolu olan çok sayıda doku ve organ bulunmaktadır. Sinüsler bir ucu açık keseye benzer boşluklardır. Bu boşlukları döşeyen, ince ve yüzeysel doku tabakası bulunmaktadır. Bu tabakadan dışarıya doğru sarkan, normal dokudan farklı büyüme gösteren et gibi yapılar poliptir. Bunlar içi boş olan her doku ve organda gelişme gösterebilir. Bu oluşumlar bulundukları yere göre tanımlanır. Burun içine açılan, burun çevresindeki sinüslerin iç yüzeylerini kaplayan dokulardan oluşanlar nazal polip olarak tanımlanır. Bunlar soluk renkli, yumuşak, burun içine sarkma yapmış, dokunmakla ağrıya neden olmayan, yerçekimi sayesinde yer değiştirme özelliği olan yapılardır.

Bunların oluşumunda hangi mekanizmaların etkili olduğu hakkında kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Sinüsleri döşeyen dokuda çeşitli etkenlere bağlı olarak meydana gelen hasar ve sürekli hale gelmesi poliplerin oluşmasında etkilidir. Hasar oluşumunda iltihaplı sorunlar ve alerjiler etkilidir. Zararlı olabilecek etkenlerle temas etme, soluma ya da genetik etkenler polip oluşumunda etkilidir. Bu etkenler tek başına ya da birlikte etkili olabilir. Bu etkiyle sinüslerdeki yüzeysel dokuda şişme ve sinüslerin burun içinde büyümesi izlenir. Nazal polip oluşumu genellikle çift tarafta olur. Kistik fibrozis ve astım hastalıklarında da burun polibi olabilir.

Bu oluşumlar burun içinden geçen hava akımını mekanik olarak engellediğinden, burun tıkanıklığına neden olur. Poliplere eşlik eden hastalıklara bağlı burunda akıntı meydana gelebilir. Akıntının çoğu genizden aşağıya doğru inerek, astım hastalığının ağırlaşmasına, astım krizlerinin oluşmasına sebep olabilir. Hava akımının azalması nedeniyle hastalarda koku alma duyusunda azalma ya da yok olma sorunu gelişebilir. Sinüslerde doluluk olursa, iltihap oluşursa baş ağrısı meydana gelebilir. Ağızdan solunum olması nedeniyle uyku apnesi, horlama, boğazda hassasiyet, iltihaplanma, üst solunum yolu enfeksiyonlarının uzun sürmesi gibi etkiler yaşanır.

Bu oluşumların ortaya çıkmasından sonra, kendiliğinden yok olmasını beklememek gerekir. Çünkü bu şekilde yok olmazlar. Hastaların kulak burun boğaz uzmanına gitmesi gerekir. Yapılan muayene sonucunda, gerekli olursa bazı testler yapılabilir, bilgisayarlı tomografi ve film çekilebilir. Hasta için ameliyat uygulanacaksa, bilgisayarlı tomografi mutlaka yapılmalı. Başlangıç aşamasındayken polipler daha küçükken ilaç tedavisiyle küçültülebilir. Ancak poliplerin büyümesi halinde ameliyatla alınması gerekir.

Ameliyat bilgisayarlı tomografi sayesinde alınan görüntülere uygun planlama yapılarak, ağız içinden ya da yüzün dışından yapılırken, günümüzde yeni gelişmelerle birlikte burun içinden endoskopik olarak yapılmaktadır. Bu yöntemde kamera, ışık kaynağı ve monitör kullanılarak burun içine girilir. Burada sinüslerde bulunan hasarlı dokular ve polipler temizlenir. Bölgede gerekli kontroller yapılarak, sinüslerin düzelmesi sağlanır. Ameliyat sırasında lokal anestezi ya da genel anestezi kullanılabilir. Endoskopik sinüs cerrahisi olarak tanımlanan operasyon vücuttaki yapıların bozulmamasını sağlarken, küçük poliplerin bile temizlenmesini sağlar. Dışarıdan kesi yapılmadığından, hastada dikiş izi meydana gelmez.

Bu ameliyatın en önemli riski kanama oluşmasıdır. Fakat kanamalara kolay şekilde müdahale edilebildiğinden, kısa sürede kontrol altına alınabilir. Kanama oluşma riski nedeniyle hastalara ameliyat sonrasında tampon uygulanmaz. Ayrıca ameliyat sırasında sinirlerde zedelenme, beyin zarında delinme, damarlarda yaralanma, iltihaplı oluşumlar gibi ciddi riskler bulunmaktadır. Anesteziyle ilgili risklerinde gelişmesi muhtemeldir.

Ameliyattan sonra burun içinin temizlenmesi için pansumanların yapılması gerekir. Tampon kullanılmadığından hastalarda başka bir sorun gözlenmezse, kısa sürede taburcu edilirler. Birkaç gün süreyle pansumanların düzenli olarak yapılması gerekir. Burun içinde gelişebilecek yapışıklıkları önlemek için, serum fizyolojikle burun içinin yıkanması ihmal edilmemelidir. Ameliyatın başarı oranı %90 seviyelerindedir. Fakat poliplere eşlik eden astım, alerji gibi hastalıkların olması halinde başarı seviyesi daha düşük olur. Nazal poliplerin tekrarlama olasılığı olduğundan, ameliyat yeniden yapılma zorunda kalınabilir.