Adenomatöz Polip: Kalın Bağırsak Polipleri; Polipler, kalın bağırsak, ince bağırsak ve mideden kaynaklı organın iç yüzüne doğru büyüyen et parçasıdır. Erişkin bireylerin %15-20'sinde görülür. Poliplerin birçoğunun iyi huylu olmasına rağmen kimi poliplerde kanser gelişimi görülür. Polipler kalın bağırsağın tüm kısımlarında görünmesine karşın sık olarak, kalın bağırsağın sol kısmı, sigmoid kolon ve rektumda bulunur. Poliplerin büyük bir bölümü belirti vermez ve rastlantı ile tespit edilebilir. Polipler bazen mukus salgısı, kanama, bağırsak hareketlerinde değişim ve karın ağrısı belirtileri verebilirler. Polipler kolonoskopi ve ilaçlı bağırsak röntgeni ile görülebilirler ve her iki inceleme içinde, işlemden önce bağırsak hazırlığı gerekmektedir. Sigmoidoskopi araştırma ile kalın bağırsağın yalnızca sol bölümünü incelenir ve bunun için bağırsak hazırlığı gerekmez. Bir polip dahi tespit edilse, tüm kalın bağırsağın incelenmesi gerekir, zira bu gibi hastaların %30'unda kalın bağırsağın diğer kısımlarında polipler olmasından şüphelenilir.
Familyal Adenomatöz Polipozis: Familyal adenomatöz polipozis (Fap) irsi yol ile bulaşan ve kalın bağırsak (Kolorektal) kanserlerinin %1 olur. ‘F' harfi İngilizce olarak familial yani ailevi sözcüğünün kısaltılması, ‘A' harfi belirlenmiş olan poliplerin çeşidini belirten adenomatöz kelimesini ve ‘P' harfi de çok sayıda bulunan polipleri ifade eden polipozis sözcüğünün kısaltılmasıdır.
Rahatsızlığında ergenlik döneminden başlamak üzere kalın bağırsakta içerisinde çok fazla polip gözlenir.
Bu hastalığa sahip olanların %80'den fazlasında ince bağırsak ve midede polipler oluşur. Midenin fundus ismindeki üst kısmında bulunan poliplerde kanserleşme görülmez iken, midenin antrum adlı çıkış bölümündeki poliplerin kanserleşme riski bulunur
Hastalığa sahip kişilerde polipler onikiparmak bağırsağında bulunursa kanser ortaya çıkma riski %4'tür, fakat aşırı sayıda polip bulunan vakalarda kanser oluşma riskinin %25'e dek artabilmektedir
Hasta olanların %60-70 civarının anne veyahut babalarından kromozomlar aracılığıyla APC genini alırlar. FAP hastalarının %80'inde genlerde bozukluk (Mutasyon) görülebilirken, yaklaşık %20'sinde ise böyle bir olanak bulunmamaktadır.
Hastaların %30'unda anne ve babasının böyle bir hastalığı yoktur.
Kesin teşhis kolonoskopi, sanal kolonoskopi ya da bağırsak röntgeni sonunda yapılır.
Hastalık Belirtileri Nelerdir?
- Karın ağrısı
- Makattan kanama
- Dışkılama alışkanlığında değişme olması.
- Kansızlık
- Kilo kaybı
Adenomatöz Polip Tedavisi: Bu ameliyatın tamamlayıcısı olmak üzere 2-3 aylık bir süre için ileostomi (İnce bağırsağın son bölümünün deriye ağızlaştırılması) de ilave edilir.
Kalın bağırsağın son kısmı olan rektum'da az sayıda polip olan hastaların bu bölümündeki polipler kolonoskopi ile alınarak, rezervuara gerek kalmaksızın ileo, rektal anastomoz (Bağlantı) yapılır.
Hastanın hastane yatışı bir hafta civarıdır. Hastanın işe geri dönme süresi ise 6-8 hafta olur.
Kalın bağırsak ortadan kalktığı için, bağırsak hareketleri çok fazla hızlanır ve dışkılama sayısı çoğalır.
Bu hastaların sosyal aktivite ve cinsel hayatlarında bir değişiklik meydana gelmez.
Kadınların hamilelik durumu için doğum şeklinin belirlenmesine yönelik olarak, önceden doktor ile kararlaştırmaları gerekir.
Adenomatöz Polip Hastasını İzleme: Hasta ve birinci derecedeki aile yakınları kalın bağırsak, rektum ve mide için endoskopi ile senelik izlemeye alınır.
Polip tespit edilmezse, 35 yaşına değin senede bir defa kolonoskopi yapılır.
35'inden sonra bağırsak kanseri için yapılan takipler ile devam edilir.
Bu tür hastaların Tüm ailesinin yer aldığı bir veri tabanı oluşturulması takip için kolaylık sağlar.
